Lufta e nisur mes Rusisë dhe Ukrainës do të pasojë një krizë ekonomike sidomos për vendet që janë ndër importuesit kryesorë të tyre.
Çmimi i grurit pritet të rritet në Shqipëri për shkak të sanksioneve të vendosura ndaj Rusisë, kur rezervat tashmë janë në nivele të ulëta. Shqipëria importon rreth 47% të nevojave vjetore për grurë nga Rusia dhe afro 3.3% nga Ukraina sipas statistikave të INSTAT, raporton Euractiv.
Tregtarët me shumicë aktualisht kanë rezerva të mjaftueshme gruri për 45 ditë, ndërsa rezervat e qeverisë janë bosh.
Kreu i Shoqatës së Përpunuesve të Miellit, Adi Haxhiymeri thotë se ka pak mundësi që të mbarojnë plotësisht. Ai paralajmëroi një rritje të çmimeve, edhe pasi kostot e transportit të mallrave janë rritur.
Për sa i përket benzinës dhe gazit, Luigi Aliaj nga Shoqata e Kompanive të Hidrokarbureve tha se vendi ka karburant të mjaftueshëm për tre muaj. Me çmimet e karburanteve tashmë në nivelet më të larta historike, ai vlerësoi se situata mbetet për t’u parë.
Artikujt e eksportuar në vendet në luftë përfshijnë bimë dhe mallra të tjera bujqësore. Shoferët shqiptarë që tentonin të dorëzonin porositë javën e kaluar raportuan se u ndaluan në kufirin ukrainas nga trupat ruse dhe u lanë të paaftë për të përfunduar dërgesat e tyre.
Ndërkohë që vëllimi i tregtisë me Rusinë është i ulët në krahasim me vendet e tjera, Shqipëria mbetet shumë e varur nga drithërat, vajrat e konsumueshëm dhe nafta. Me pothuajse gjysmën e konsumit të brendshëm të drithërave që vjen nga Rusia, 12% e produkteve vendase të naftës vijnë gjithashtu nga vendi.
Ukraina është prodhuesi dhe eksportuesi më i madh i drithërave dhe vajit të lulediellit në nivel global, pjesa më e madhe e të cilave eksportohet në Itali. Përveç blerjes direkte nga Ukraina, tregtarët shqiptarë me shumicë blejnë sasi të konsiderueshme nga Italia dhe shtete të tjera që mund të furnizohen nga Ukraina ose Rusia.
Haxhiymeri tha se tregtarët me shumicë po përpiqen aktualisht të gjejnë furnizues të rinj në Francë, Argjentinë dhe Rumani, por importe të tilla do të vijnë me një kosto më të lartë. Disa aktorë të tregut të bukës kanë thënë se nëse konflikti dhe sanksionet vazhdojnë, mund të mos jetë më e mundur as të prodhohet bukë dhe produkte të lidhura me grurin.
Edhe turizmi shqiptar pritet të marrë goditje. Në vitin 2021, numri i turistëve ukrainas u rrit me 39,000 vizitorë midis korrikut dhe gushtit. Kjo ishte një rritje prej 65% në krahasim me para pandemisë. Për më tepër, turistët ukrainas përbënin pothuajse një të katërtën e të gjithë trafikut të fluturimeve çarter.
Ekspertët parashikuan se viti 2022 do të ishte një vit i favorshëm.
Rrahman Kasa nga Unioni Turistik Shqiptar tha se ndikimi negativ nuk do të kufizohet vetëm në anulimin e rezervimeve, por në komisionet dhe referimet e fituara nga agjencitë turistike.
